Không cần nhiều thời gian làm đất, không cần diện tích lớn và dành nhiều thời gian chăm sóc mà lại có rau sạch ăn quanh năm.
Với những ưu điểm này thì kỹ thuật trồng rau thủy canh được nhiều người lựa chọn, vậy các phương pháp trồng rau thủy canh cho người mới bắt đầu như thế nào để cho ra những mùa vụ đạt năng suất cao?
1. Các kỹ thuật trồng rau thủy canh phổ biến
Trong thực tế, hiện nay có rất nhiều kỹ thuật trồng rau thủy canh được ứng dụng phổ biến với những ưu nhược điểm tiêng. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể bạn có thể chọn kỹ thuật phù hợp nhất.
1.1 Kỹ thuật màng mỏng dinh dưỡng NFT
Kỹ thuật thủy canh và sản xuất rau sạch hiện đại này hiện khá thông dụng. Vật liệu dẻo được sử dụng để chế tạo hệ thống kênh dẫn đưa chất dinh dưỡng quan màng mỏng đến cây.
>>> Xem thêm: Hệ thống thủy canh NFT
Tại khoảng giữa của ổng đặt môi trường phát triển và hạt giống. Đặc biệt, để ngăn cản sự bốc hơi, mép hạt giống cần kẹp vào màng mỏng. Dung dịch thủy canh chảy với tốc độ 2 – 3 lít/phút theo chiều dài kênh dẫn.
1.2 Kỹ thuật dòng sâu
Đây là kỹ thuật thủy canh rất phổ biến để trồng rau sạch cho khu vực nhà phố.
Cây được trồng trong các giá thể và đặt vào hệ thống ống nhựa chứa rọ nhựa sắp xếp zigzag theo chiều đứng hoặc ngang.
Dung dịch chất dinh dưỡng chảy qua các ống dẫn, tiếp xúc với phần dưới của rọ nhựa. Hệ thống rễ cây hấp thụ chất dinh dưỡng nuôi cây bằng cách mọc xuyên qua khe hở của rọ.
1.3 Kỹ thuật nổi
Kỹ thuật trồng rau thủy canh này sử dụng bể chứa dinh dưỡng sâu khoảng 20 đến 30cm. Một tấm kính polyethylene màu đen được lót vào mặt trong của bể chứa.
Ống dẫn khí và thanh phân phối khí cũng được lắp đặt vào bể và hoạt động liên tục để tăng oxy, cung cấp dưỡng chất cho cây.
Giá đỡ cây làm từ vật liệu nhẹ là các túi nhựa gắn trên tấm styrofoam nổi trên bề mặt dung dịch.
Bộ combo thủy canh tĩnh dưới đây khá dễ dùng, để cho các bác ở nhà thành phố, có thể mua về trồng ở ban công, sân thượng. Mua một bộ này là đủ không cần mua thêm gì nữa ạ. Còn cách trồng thì cứ để Hydroworks lo nhé 😀
1.4 Kỹ thuật trồng rau thủy canh túi treo
Đây cũng là một trong kỹ thuật trồng cây thủy canh vô cùng phổ biến. Cây được trồng trong giá thể đạt vào các túi nhựa polyethylene mỏng, đã xử lý tia UV, hình trụ, dài khoảng 1m.
Túi có gắn móc sắt treo lên giàn. Ống phân phối dinh dưỡng tiếp xúc với túi, thấm qua giá thể và nuôi cây bằng kỹ thuật mao dẫn.
Ngoài ra, hệ thống máng hứng dung dịch dinh dưỡng được lắp đặt ở dưới đáy túi để thực hiện hồi lưu đảm bảo tiện dụng, sạch sẽ.
1.5 Kỹ thuật rãnh
Kỹ thuật trồng rau sạch thủy canh này đặt cây trong giá thể và đưa vào khe rãnh sâu khoảng 20 đến 30cm. Dung dịch dinh dưỡng chảy qua đường ống nằm trong khe nhỏ giữa các khe chứa giá thể. Rau trồng hấp thụ dưỡng chất từ ống dẫn để phát triển xanh tốt.
1.6 Kỹ thuật mao dẫn
Kỹ thuật trồng rau bằng phương pháp thủy canh này đặt cây vào rọ chứa giá thể trong thùng dung dịch được cố định bởi tấm chắn bằng xốp.
Rọ có các lỗ nhỏ để rễ hút dinh dưỡng và thông qua kỹ thuật mao dẫn để ngấm vào giá thể nuôi cây phát triển.
2. Cần chuẩn bị gì trước khi chọn cách trồng rau thuỷ canh
Phương pháp trồng rau thủy canh được thực hiện đơn giản, tiện lợi nhưng cần đảm bảo đúng kỹ thuật. Ngoài ra, để tạo cho cây môi trường tốt nhất để sinh trưởng, nâng cao năng suất, người trồng cần có quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng.
2.1 Địa điểm trồng cây thủy canh tại nhà
Cách trồng rau thủy canh không đòi hỏi đất trồng như với địa canh thông thường. Tuy nhiên, địa điểm trồng vẫn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của rau thủy canh. Những điều kiện tác động khá nhiều đến yếu tố này là hướng nhà và khu vực xung quanh.
Đặc biệt, khi thực hiện cách trồng rau sạch thủy canh, bạn không được bỏ qua yếu tố ánh nắng mặt trời. Cây cần quang hợp để phát triển nên yếu tố này được đánh giá là quan trọng nhất để rau phát triển, cho năng suất tốt. Bạn nên chọn vị trí sân thượng hay ban công có thời gian chiếu sáng trực tiếp tối thiểu là 6 đến 12 tiếng.
Nếu khoảng trồng cây bị che chắn bởi nhà cao hoặc tấm tôn trên mái bằng, khả năng sinh trưởng của cây sẽ bị ảnh hưởng. Bạn cần xem xét hướng chiếu sáng của mặt trời để bố trí phù hợp, thay tấm tôn bằng tấm sáng đáp ứng yêu cầu phát triển của cây.
2.2 Thiết kế phù hợp
Lựa chọn thiết kế phù hợp với diện tích trồng cây cũng là yếu tố đặc biệt quan trọng khi thực hiện cách trồng rau thủy canh. Mỗi kiểu thiết kế có ưu nhược điểm và độ phù hợp riêng nên bạn cần tính toán kỹ lưỡng. Người trồng có thể tham khảo một số kiểu trong mô hình trồng rau tại nhà sau đây:
- Thiết kế giàn tầng: Thường gồm 2 đến 3 tầng với khoảng 3 tới 5 ống mỗi tầng đảm bảo nắng xiên đều các tầng. Thiết kế này phù hợp với nhà có mái tôn nhưng ít bị che chắn xung quanh do hướng nhà có ánh sáng tốt.
- Thiết kế bán chữ A: Giàn trồng cây có mặt hướng sáng và dựa sát tường với 2 giàn đặt 2 bên. Thiết kế này đặc biệt phù hợp với khu ban công dài có tường cao 2 bên và phía sau.
- Thiết kế chữ A: Yêu cầu giàn trồng cây gắn mái tránh mưa để bảo vệ rau không bị gãy, dập trong trường hợp mưa lớn. Đây là thiết kế phù hợp với không gian sân thượng rộng rãi, không có mái tôn.
- Giàn phẳng: Giàn trồng cây rộng 1 – 1.5m, cao 45 – 60cm, với khoảng 8 – 10 ống dài 3 – 6m mỗi giàn. Thiết kế này thích hợp ứng dụng tại khu vực sân thượng không mái che.
>>> Xem thêm: Cách thiết kế giàn trồng rau thủy canh <<<
2.3 Điện nước đầy đủ
Điện và nước là những yếu tố không thể thiếu khi áp dụng phương pháp hồi lưu để trồng cây thủy canh. Bạn cần đảm bảo luôn luôn có hệ thống cung cấp điện và nước sạch vận hành liên tục ở khu vực trồng cây.
2.4 Hệ thống thuỷ canh hồi lưu
Để trồng rau thủy canh tại nhà, bạn cần lắp đặt hệ thống thuỷ canh hồi lưu.
- Hệ thống này bao gồm giàn có mái che, bồn chứa, ống dẫn nước, ống trồng rau, bơm, rọ trồng.
- Khi lắp đặt, bạn cần đảm bảo nước cấp đều, lỗ đưa nước vào ống rộng ít nhất là 6mm để tránh rong rêu bám vào gây tắc ống.
- Ngoài ra, hệ thống ống nước hồi nên dùng loại 60 hoặc 90.
>>> Xem thêm: Kỹ thuật trồng rau thủy canh hồi lưu cải tiến <<<
2.5 Thiết bị hẹn giờ tự động
Đây là hệ thống rất quan trọng khi trồng rau thủy canh. Bạn nên cài đặt hẹn giờ 30 phút/lần chạy 30 phút vào mùa hè và 60 phút/ lần chạy 30 phút cho mùa đông. Ngoài ra, để tránh thiết bị bị nước làm chập cháy gây hư hỏng bạn cần lắp đặt mái tránh mưa bằng vật liệu chất lượng.
Một số dụng cụ và thiết bị khác
- Khay trồng: bạn nên sử dụng thùng xốp 30 lít.
- Tấm xốp: dày khoảng 50mm cắt sao cho lọt vào bên trong thùng xốp hoặc có thể đậy thùng. Khoan lỗ vừa với rọ, che nilon bên ngoài.
- Rọ nhựa thủy canh hoặc cốc nhựa gieo hạt: theo kích thước tấm xốp, bạn nên sử dụng rọ 50×50 có bán ở các cửa hàng thiết bị thủy canh.
- Giá thể: sử dụng xơ dừa hoặc tấm mút.
- Hạt giống cần trồng (rau cải các loại)
- Phân dinh dưỡng cho cây thủy sinh
- Ống nhựa vuông thủy canh
- Giàn trồng rau.
>>> Xem thêm: Giá thiết bị trồng rau thủy canh chi tiết <<<
>>> Xem chi tiết: Cách trồng rau thủy canh trong thùng xốp <<<
2. Hướng dẫn phương pháp trồng rau thủy canh tại nhà
Bước 1: Lót một lớp ni lông đen phủ kín đáy và thành khay thùng xốp, buộc dây chun sao cho chắc để làm môi trường thủy canh cho rau.
Bước 2: Khoan các lỗ vừa với cốc nhựa đã chuẩn bị trên nắp thùng xốp, cốc nhựa cũng cần đục vài lỗ nhỏ để thoát nước. Trong lúc khoan chúng ta ngâm hạt giống trong nước ấm vài tiếng.
Bước 3: Trộn hỗn hợp giá thể gồm 1/2 trấu và 1/2 xơ dừa rồi đổ vào cốc đã đục. Sau đó rải hạt giống vào.
Bước 4: Pha dung dịch dinh dưỡng loãng ra, lắc thật đều đổ vào thùng xốp (thêm đủ lượng nước theo hướng dẫn 1 nắp dung dịch – 1 lít nước), sau đó khuấy đều. Mực nước cách miệng thùng ít nhất 2 cm.
Bước 5: Cuối cùng đặt các cố hạt giống vào từng ô nhỏ trên nắp thùng xốp, đặt nắp hộp có sẳn rọ nhựa đã gieo hạt lên trên hộp xốp chứa dụng dịch dinh dưỡng, sao cho đáy rọ nhựa ngập trong dung dịch từ 1-2 cm.
Sau đây là cuốn sách Kỹ thuật thủy canh và sản xuất rau sạch nổi tiếng cho các bác nào muốn xem ạ!
Xem thêm kỹ thuật trồng rau thủy canh tại nhà video siêu đơn giản:
3. Quy trình trồng rau sạch thủy canh quy mô công nghiệp
Mô hình trồng rau thủy canh công nghiệp rất lớn nên sẽ có phương án khác với trồng ở nhà sao cho tối ưu nhất.
Chuẩn bị: Nhà kính, hoặc nhà lưới
Khi xây dựng trại thủy canh thì chúng ta phải dùng đến nhà kính/ nhà lưới. Trong nhà kính phải lắp đặt hệ thống thông gió và hệ thống điều chỉnh nhiệt độ trong nhà. Trong mùa hè thì nhiệt độ nhà kính rất cao (giống nhiệt độ trong ô tô vậy). Nên chúng ta phải khống chế nhiệt độ từ 28 – 32 độ C thôi.
– Chuyên gia Đinh Văn Đức
Trước khi xem nên làm như thế nào bạn nên xem qua Chi phí hợp lý nhất để trồng rau thủy canh
Nên làm hệ thống thủy canh hồi lưu. Pha dung dịch thủy canh phun lên, rồi trả về đo lại hàm lượng dinh dưỡng, rồi pha thêm bổ sung
- Hệ thống thủy canh
- Dung dịch dinh dưỡng
- Rọ nhựa hoặc cốc nhựa gieo hạt
- Hạt giống (xà lách, rau muống, cải xanh, cải ngọt, húng quế…)
- Giá thể là hỗn hợp dừa, tro trấu. >>> Xem các loại giá thể trồng rau thủy canh
- Ống nhựa thủy canh: Nên làm khoảng 3 – 5 giàn là tối ưu nhất. Đã có mô hình 9 – 10 giàn rồi nhưng không tối ưu về ánh nắng.
Tùy vào diện tích cũng như quy mô để lựa chọn mô hình phù hợp với tài chính doanh nghiệp
Xem thêm video: Kỹ thuật trồng rau thủy canh | VTC16
Bước 1: Gieo hạt
Hạt giống được gieo trong các khay ươm hoặc trong gieo vào rọ thủy canh chứa giá thể. Xơ dừa và mút xốp là hai loại giá thể thường được sử dụng khi trồng rau thủy canh quy mô công nghiệp. Trước khi lên giàn cần cung cấp đủ độ ẩm cho hạt nảy mầm (khoảng 1 tuần).
>>> Xem chi tiết tại: Cách gieo trồng hạt giống rau ăn lá <<<
Giá thể nên đảm bảo các tiêu chí: khả năng giữ ẩm cao, đảm bảo độ thoáng khí, đảm bảo vệ sinh,…
>>> Nếu bạn chưa có ý tưởng về loại cây trồng thì hãy xem ngay: Các loại rau có thể trồng bằng phương pháp thủy canh tại đây <<<
Bước 2: Chuyển cây lên giàn
Sau khi cây ươm hạt được 10 – 20 ngày, con lên từ 3 lá thật chúng ta sẽ tiến hành chuyển cây con lên giàn. Trước khi chuyển cây con lên giàn, kỹ sư cần đảm bảo hệ thống thủy canh đã được kiểm tra và vận hành ổn định.
Bước 3: Chăm sóc cây
Đây được coi quan trọng nhất trong quá trình trồng rau thủy canh sau khi cây con được chuyển lên giàn.
Trong công nghệ trồng rau thủy canh dinh dưỡng chiếm đến hơn 50%. Dinh dưỡng sẽ quyết định rất lớn đến năng suất và chất lượng của rau thủy canh. Vì vậy, khi trồng rau thủy canh với quy mô sản xuất, người trồng không nên sử dụng dinh dưỡng đại trà mà nên tham khảo các mô hình cũng như kỹ thuật đã được áp dụng thành công.
Bước 4: Thu hoạch
Với mỗi loại rau khác nhau thì thời gian và cách thức thu hoạch cũng sẽ khác nhau
Đối với các loại rau xà lách, thời gian thu hoạch sẽ rơi vào khoảng 45 ngày từ khi gieo hạt. Trong khi, đó các loai rau cải sẽ có thời gian thu hoạch là khoảng 30 – 35 ngày. Đối với rau muống, rau dền…thời gian thu hoạch chỉ rơi vào khoảng 20 – 25 ngày.
Một số loại rau khác lại thu hoạch thành nhiều đợt. Như rau muống, chúng ta có thể thu hoạch khoảng 3 – 4 lần, mỗi lần thu hoạch cách nhau một tuần.
Lưu ý:
- Chọn đúng giai đoạn thu hoạch mà không làm hỏng cây.
- Chọn vào sáng sớm hoặc khi trời mát.
- Tránh ánh nắng mặt trời.
- Xử lý cẩn thận.
- Lưu trữ chúng ở nhiệt độ thích hợp (tùy thuộc vào cây trồng).
- Sử dụng bao bì phù hợp (phụ thuộc vào cây trồng và thị trường).
- Vận chuyển cẩn thận.
Bước 5: Bảo quản rau trồng bằng phương pháp thủy canh
Sau khi thu hoạch và đóng gói, trong trường hợp rau phải xuất đến những thị trường ở khá xa trang trại. Người ta cần tiến hành bảo quản rau để giữ được hình thức và hương vị của rau trong thời gian lâu nhất.
Phương pháp bảo quản rau quả được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là bảo quản lạnh. Quá trình vận chuyển cũng được thực hiện bằng các xe lạnh.
>>> Xem thêm: Công nghệ aquaponics
4. Cách chăm sóc rau trồng theo phương pháp thủy canh
- Cây trồng khác nhau được trồng ở khoảng cách khác nhau. Cây nhỏ có thể được trồng gần nhau.
- Cây lớn cần nhiều không gian hơn để phát triển và phải cách xa nhau.
- Lưu lượng nước phải được kiểm tra mỗi ngày và điều chỉnh khi cần thiết.
- Nếu cây chuyển sang màu vàng, thông thường đó là triệu chứng thiếu chất dinh dưỡng, quá ít ánh sáng hoặc bệnh.
- Kiểm tra lá mỗi ngày cho các triệu chứng bệnh và côn trùng. Hành động ngay lập tức nếu có vấn đề xảy ra.
- Cây cao cần được đào tạo và cắt tỉa để tận dụng tối ưu không gian nhà kính đắt tiền
- Nếu sử dụng hạt giống nên thường xuyên phun nước để tạo độ ẩm cho hạt giống nảy mầm.
- Đặt thùng xốp nơi thông thoáng và có ánh nắng mặt trời, dùng màn che để tránh nắng gắt hoặc khi trời mưa to.
- Pha dung dịch dinh dưỡng vào nước khi cây bắt đầu ra lá. Liều lượng tùy thuộc vào loại rau và giai đoạn.
- Nếu như trong phương pháp trồng rau truyền thống, người ta chú ý đến chế độ tưới phân bón, tưới nước thì trồng rau thủy canh các công đoạn này sẽ được lược bỏ đáng kể do hệ thống bơm dinh dưỡng tự động. Vì vậy chúng ta nên kiểm tra lượng nước thường xuyên để châm thêm.
Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết hướng dẫn trồng rau bằng hệ thống thủy canh tại nhà tại Hydroworks
Nếu bạn vẫn đang thắc mắc về vấn đề mua hạt giống, giàn thủy canh ở đâu thì chúng tôi xin giới thiệu với bạn Công ty TNHH Hydroworks là địa chỉ cung cấp các loại thiết bị trồng rau thủy canh, lắp đặt mô hình trồng rau.
Để được tư vấn cách trồng rau thủy canh, báo giá cụ thể bạn vui lòng gọi Hotline 0981250725 hay vào web Click Tại Đây để biết thêm chi tiết. Xin cảm ơn!
Tài liệu tham khảo:
Các anh chị có câu hỏi gì về phương pháp thủy canh thì bình luận ở đây hoặc nhắn tin cho Vương nhé.